Jeśli posiadasz konto na portalu - zaloguj się, jeśli go nie posiadasz zarejestruj się.
Wodnik (Rallus aquaticus)
Systematyka
rząd: żurawiowe (Gruiformes)
rodzina: chruścielowate
gatunek: Wodnik (Rallus aquaticus)
Charakterystyka/ morfologia
Mniejszy od kuropatwy. Samiec i samica podobne do siebie, oprócz tego, że podgardle samicy jest jaśniejsze, a pierś brunatnawa. Wierzch ciała oliwkowo brązowy z czarnymi plamami, spód, boki głowy i szyja bez karku szare, boki w poprzeczne biało-czarne pasy. Dziób długi, cienki, czerwony i lekko zagięty w dół. Młodociane i ptaki w upierzeniu spoczynkowym mają kolory bardziej stonowane z brązowawym odcieniem. Pisklęta czarne o granatowym połysku z małym białawym dziobkiem. Rzadko zimuje nad nie zamarzniętymi rzekami i jeziorami (wtedy najłatwiej go dostrzec, bo jest mniej ukryty). Wędrowne populacje odlatują we wrześniu i październiku nad Morze Śródziemne. Wodnik prowadzi bardzo skryty tryb życia, aktywny jest wieczorami. Jak szczur biega i ukrywa się w gąszczu. Częściej można go usłyszeć, niż zobaczyć. Wydaje bardzo różnorodne gwizdy, kwiki i chrząkania, często łudząco podobne do głosu prosiąt. Na strzał lub klaśniecie w dłonie odpowiada głośnym, stopniowo słabnącym „ruje trie trie” Samce śpiewają nocami i o zmierzchu, a samice z kończącym długim trelem. Odgłosem ostrzegawczym jest nagłe i powtarzane "cik". Jak szczur biega i ukrywa się w gąszczu. Unika terenów odkrytych. Chodząc i żerując ma zadarty krótki ogon do góry. Mniej znanym faktem jest to, że doskonale pływa, a w razie niebezpieczeństwa nawet nurkuje. Lata natomiast niechętnie. W locie widać jego krótkie zaokrąglone skrzydła i zwisające nogi. Jest mniejszy od kokoszki, a większy od zielonki. Długość ciała 20-30 cm, rozpiętość skrzydeł 40-45 cm, waga 70-190 g
Biotop/ preferencje pokarmowe
Pospolity w trzcinach i gęstych zaroślach przy różnorodnych zbiornikach wodnych od dużych jezior i bagien po brzegi stawów i starorzeczy, rowy melioracyjne i glinianki. Wymaga środowisk w których płytką wodę porasta gęsta roślinność, głównie trzciny. Zasadniczo na nizinach, lecz spotykany również na wysokościach do 2000 m n.p.m. Żeruje brodząc w szlamie lub chodząc po pływającej roślinności, rzadziej pływa lub nurkuje. Przed połknięciem często myje ofiarę w pobliskim zbiorniku wodnym. Głównym jego pożywieniem są bezkręgowce i owady ich gąsienice oraz mięczaki, kijanki i drobne ryby (wyjątkowo małe ptaki) uzupełnione jesienią zielonymi częściami roślin i ich nasionami.
Rozwój osobniczy
Pierwsze pieśni godowe można usłyszeć już pod koniec lutego, ale lęgowiska zajmowane są w marcu i kwietniu. Gdy się dobiorą w pary następuje trzytygodniowy okres toków, kiedy często kopulują i przejawiają specyficzne zachowania służące podtrzymaniu więzi. Są to m.in. biegania tokowe, gdzie samiec głośno gdacząc biegnie za samicą, drapanie w tym samym miejscu z dziobami obojga partnerów złożonymi obok siebie lub wzajemne drapanie się po karku i szyi. Toki wieńczy spuszczona głowa samca z nastroszonymi piórami wskazująca samicy miejsce na założenie gniazda. Wodniki po objęciu rewiru energicznie bronią go przed intruzami. Gniazdo, które składa się z suchych i świeżych liści roślin wodnych starannie układa zazwyczaj na ziemi, ukryte w trzcinach, mannie lub trawie, lecz także na platformie między trzcinami, lub wystających z wody przedmiotach. Nad gniazdem często buduje daszek z sąsiednich roślin. W ciągu roku wyprowadza jeden lub dwa lęgi, składając w marcu – sierpniu 4 do 12 kremowo żółtych cętkowanych jaj. Jaja wysiadywane przez okres 18 do 22 dni przez obydwoje rodziców. Często się zdarza, że samiec karmi wysiadującą samicę. Pisklęta wodzone są przez oboje rodziców, którzy początkowo podają im pokarm w dziobach. Przez pierwsze dni pisklęta zostają bowiem w gnieździe i jeden z rodziców wyrusza na zmianę na żer. Mają czarny puch o granatowym połysku i mały białawy dziób. Usamodzielniają się po 7-8 tygodniach, a nawet po 20 dniach gdy rodzice zakładają drugi lęg. Pisklęta z pierwszego lęgu towarzyszą rodzicom przy wychowywaniu potomstwa z drugiego lęgu.
Status gatunku
W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą. Ze względu na nocne wędrówki zagrażają im linie energetyczne. Srogie mrozy j zimą, spadki poziomu wód decydują o obniżonym sukcesie rozrodczym. Straty te są wyrównywane w ciągu paru lat.
Przygotowała: Wanda Kula
pasjonatów i miłośników o różnorodnym doświadczeniu i osiągnięciach.
